Bu Bütçe!

Mehmet Ali Özbudun 

Sürpriz olmadı.
Bütçe görüşmeleri, siyasilerin kozlarını paylaştığı bir arenaya dö-nüştü.
Vekillerimiz, ateşli nutuklarıyla stres attı, asillerimiz (halkımız) tenevvür etti.
2013 Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Tasarısı’ndan başka, neredeyse her türlü konuya değindiler.

Hemen belirtelim ki..
-Borç stoku, oransal olarak sürekli azalıyor, borçlanma vadesi uzuyor.
-Mali sistem, eskiden olduğu gibi, kamu borçlanmasının baskısıyla, çift haneli reel faizlerle ezilmiyor.
-Kamu borçlanması, para politikasının önünde kısıt oluşturmuyor.
-Mali disiplinden taviz verilmiyor. Bütçe cephesinde işler yolunda.

***
İsterseniz, bu vesileyle şöyle bir hatırlayalım. 1990’lı yıllarda ve 2000’li yılların başında bütçelerimiz nasıl bir fotoğraf veriyordu?
Özetlemek gerekirse..
-Türkiye’de kamu kesiminin “ağırlığı, bileşimi ve yapılanması” bir miras niteliğindeydi.
– Söylem farklı olsa da, eylem değişmedi. Geçmişte hiçbir iktidar, üzerinde oturduğu mirası reddetmedi, daha doğrusu, bindiği dalı kesmedi. Yazılı olmayan toplumsal sözleşme, sistematik bir biçimde, popülizmi iktidara taşıdı.

***
Ne var ki..
Aynı toplumsal sözleşme, “giderek genişleyen bir kamu kesimi borçlanma gereği, sürdürülemeyen borç dinamiği, çöken bir bankacılık sistemi ve kriz” olarak dibe vurdu.
“İş bitirici” ve “vizyon sahibi” iktidarlar tarafından oluşturulan istikrarsız ortam, bütçeleri bir borç yönetimi enstrümanına indirgedi, “kuyruğunda 15 tane sıfır barındıran katrilyonlu rakamlarla” tanıştık.

***
Böyle bir miras, bize bir bütçe değerlendirme ve eleştiri şablonu kazandırdı. Bürokrasi, muhalefet ve medya, bu şablonu tepe tepe kullandı.

Mesela..

Mikrofonu kapan politikacı, “Sayın milletvekilleri..” diye söze başlar, tekerlemeyi andıran bir söylemle, verip veriştirirdi:
-Bu bütçe, bir borç ve faiz bütçesidir, transfer bütçesidir.
-Bu bütçe, tefeci bütçesidir, rantiye bütçesidir.
-Bu bütçede esnafa, memura, işçiye, öğrenciye kaynak yoktur.
-Bu bütçede yatırım yoktur. İş, aş yoktur.
-Bu bütçede sağlığa, eğitime, altyapıya ödenek yoktur.
-Bu bütçe, vergi vermesi gereken kesimden borç, fakirden ise vergi almaktadır.
-Bu bütçe, IMF bütçesidir, yoksulluk bütçesidir.

***
Yukarıda aktarmaya çalıştığımız, “mahut ve meş’um” şablondan kurtulduk. Muhalefet, şablonunu kaybetti.
Daha etkili ve daha sarsıcı argümanlar bulabilmek amacıyla, bir süredir çalışıyorlar.
Bakalım bulabilecekler mi?

Print Friendly, PDF & Email