İbrahim Demirseren: “Sektörde kısmi bir daralma sonrası bir toparlanma süreci yaşanacağını tahmin ediyorum. Daha sonra değişen yeni dünyanın ihtiyaçları doğrultusunda yeniden bir büyüme trendi içine gireceğiz”

Deniz Reklam ortaklarından İbrahim Demirseren, yaşanan pandemi süreci ve sektörümüze olan etkilerini içeren sorularımızı yanıtladı.

Tüm dünyayı etkisi altında alan salgın süreci ve sonrasında yeni bir dünya düzeni ile karşı karşıya olacağız. Her sektör için farklı etkilerin olduğu bu yeni dünya düzeninde endüstriyel reklam sektörünün nasıl bir pozisyon alacağını düşünüyorsunuz? Sektörümüze yansımaları nasıl olacak?

İbrahim Demirseren: Teknolojide yaşanan gelişmelerden dolayı Dünya yeni bir düzene doğru zaten ilerliyordu. Korona virüs salgınının bazı aşamaları hızlandıracağını ve öne çekeceğini düşünüyorum. Şu anda en hızlı yaşandığını gördüğümüz değişimler evden çalışma ve alışverişin mağazalardan internet sayfalarına dönmüş olmasıdır. Bu doğal olarak insanların evde daha çok zaman geçirmesine sebep olacak ve gelecekte sektörümüze gelmesini beklediğimiz büyümeyi azaltacaktır. Ama bu kesinlikle sektör daralacak gibi düşünülmemeli, her yeni gelen teknoloji, mevcut uygulamalardan pay alsa bile, sektöre getirdiği iş ile beraber ilave bir ciro da getirecektir. İlk aklıma gelen örnek ise dijital tabelalar, bu yeni ürün şimdiden otobüs duraklarında, mağaza içlerinde görülmeye başladı. Maliyetleri düştükçe ışıklı tabelalarda da kısmen veya tamamen yer alacaktır, belki bir süre sonra araç üzerlerinde bile olacaktır.

Mart ortasından beri korona virüsünün sektör üzerindeki etkilerini yaşıyoruz. Hepimizin yaşadığı gibi sektörde ciddi bir yavaşlama, işlerin ertelenmesi, bazı işlerin iptali gerçekleşti. Bu daralmanın,  kısıtlamaların kaldırılması sonrası bir miktar hacim artışı yaşasak da, yaz sonuna kadar süreceğini düşünüyorum. Eylül ortası veya Ekim’den itibaren bu artış daha da artacaktır ama bu kriz öncesi cirolara dönmemiz biraz sabır isteyecek. Dolayısı ile korona virüs etkileri ile bir daralma, sonra bir toparlanma ve gelecek yeni uygulamalar ile sonuçta sektörde bir büyüme beklemeliyiz.

Sektörümüz insanlığın var oluşundan beri, yani mağara yazılarından beri olan bir iş, insanlık ve ticaret oldukça şekil değiştirerek endüstriyel reklam sektörü de var olacaktır.

Firma olarak bu yeni düzende nasıl bir pozisyon almayı planlıyorsunuz? Satış öncesi, satış ve satış sonrası aksiyonlarla ilgili belirlediğiniz bir planlama var mı?

İbrahim Demirseren: Firma olarak birinci öncelik bu korona virüsü sürecini tüm ekibin sağlığını koruyarak, firmamızı ise finansal olarak mevcut gücünde tutarak atlatmak. Bu süreci bir sıkıntı yaşamadan atlattıktan sonra atılması gereken adımlar olduğunu düşünüyoruz. İnternet satış tarafı geliştirilmeli ve müşteri firmalara yapılacak ziyaretler azaltılmalı, daha çok görüntülü telefon görüşmeleri yapılmalı,  tanıtımlar daha çok e-posta veya sosyal medya mesajları ile yapılmalı gibi.

Bu dönem içinde müşterilerle olan iletişiminizi nasıl yürüttünüz? Bu anlamda ihtiyaçları karşılayabildiğiniz düşünüyor musunuz?

İbrahim Demirseren: Bu süreçte virüs bulaşmasına engel olmak için ofisimiz kapalıydı ve ekibimiz evden bağlanarak çalıştı. Az da olsa bir miktar siparişimiz ve sevk etmemiz gereken ürünler oldu. Bunları da lojistik ekibimiz gerekli olduğunda depomuza giderek çözdüler. Ofisimize ve depomuza şirket dışı ziyaretçileri de kısıtladık. Bu tedbirler ile bu güne kadar sorunsuz geldik. Müşteriler ile iletişimimizi telefon görüşmeleri yaptık. Çok yakın çalıştığımız müşteriler ile yapılan görüntülü telefon görüşmeleri de oldu. Onlarında pek ziyaretçi kabul etmek istemediklerini bildiğimiz ve işlerinde yavaş temposu düşünülerek bunu her iki tarafında ihtiyaçlarını karşıladığına inanıyoruz.

Normalleşmeyle ilgili planlamalar yapıldı. Bu doğrultuda sırayla birçok sektör aktif hale gelmeye başladı. Bu anlamda her hizmete giren sektörün reklam noktasında ihtiyaçları olacak. Temsil ettiğiniz ürünlerin stokları ne durumda? Gelecek ihtiyacı karşılayacak durumda mısınız?

İbrahim Demirseren: Mayıs ortasından itibaren normalleşme gündeme gelmişti. Bu konu gündeme oturunca sektörde kımıldamalar başladı. Haziran başı ise bu gerçekleşince belli ürünlere talep gelmeye başladı. Bunlar özellikle sosyal mesafe tedbirini vurgulayan mesajlar ile ilgili baskılar ve bunların malzemeleri oldu. Kendi ithal ettiğimiz brandalar ve kendinden yapışkanlı folyolarda herhangi bir tedarik sorunumuz yok, gelecek talepleri karşılayacak stoğumuz fazlası ile mevcut. Ama ithal etmediğimiz ve yerli üretimi olan özellikle köpük pvc, akrilik, pet-g levha gibi ürünlerde piyasada bir sıkıntı var. Bu da korona virüs tedbirleri sebebi ile oluştu, bir süre sonra toparlanacaktır.

Piyasaların hareketlenmesi noktasında size göre sektörümüzü hareketlendirecek sektörler hangileri olacak?

İbrahim Demirseren: Tüm sektörlerden talep gelecektir. Ama kargo, perakende, bankacılık, yiyecek, turizm, seyahat sektörleri başı çekecektir. İlk adım ve talepler perakende ve bankacılıktan geldi.

Her durum kendi içinde bir fırsat sunar. Uzmanlar, Türkiye’nin hem bulunduğu konum hem de genç nüfusu ile yeni dünya düzeninde avantajlı bir konuma sahip olduğu ifade ediyorlar. Sizin ülkemizle ilgili düşünceleriniz nelerdir?

İbrahim Demirseren: Bunu yaşayıp göreceğiz. Dünya artık çok küçük ve hızlı gelişir bir hale geldi. Genç, dinamik ve yaşama mantığı olarak esnek bir nüfusumuz var. Korona virüsü,  firmalara üretimin Çin, Hindistan gibi ülkelerde toplanmasının sakıncalarını yaşattı. Firmalar bundan sonra tedarikçilerinin daha yakın ve çeşitli olmalarını isteyecek ve planlayacaklardır. Türkiye üretim açısından yetenekli ve esnek bir ülkedir. Birçok üretimi ülkemize toparlayabiliriz. Burada devletimizin politikaları ve üretici firmalara vereceği destekler çok önemli olacaktır. Doğu Avrupa ülkelerinin ciddi rakibimiz olduğunu düşünüyorum ve bu ülkeler üretimleri kendilerine çekmek için gerekli adımları atacaklardır.

Endüstriyel reklam sektörüne vermek istediğiniz bir mesajınız var mı?

İbrahim Demirseren: Ülke ve sektör olarak zor bir süreçten geçiyoruz. Son birkaç yılın ekonomimiz üzerindeki negatif etkileri, korona virüsünün etkileri, tüm Dünya’da yaşanan sıkıntılar derken zor bir süreç yaşıyoruz. Bunlar endüstriyel reklam sektörüne olan talebi daralttı. Buna ilave olarak sektörün kullandığı germe vinilleri, folyolar, ledler, trafolar ve farklı bir çok ürünün gümrük vergileri ciddi oranlarda arttırıldı. Maliyetlerimiz kısa bir süre sonra ciddi oranda yükselecek. Döviz artışı sebebi ile son kullanıcı müşteriler tarafından fiyat baskısı altında olan sektör bir de bu taraftan sıkıştı. Tüm sektör firmaları maliyetleri, verilen fiyatlar, rekabet koşulları konusunda çok dikkatli olmalı ve mevcut finansal yapılarını bozmadan bu dönemi atlatmaya çalışmalılar. Rekabeti artık fiyattan çok kalite ve hizmete çekmeliyiz.